اثبات‌گرایی Positivism و حس‌گرایی Empiricism

مکتب پوزیتیویسم یا اثبات‌گرایی، مکتبی است که معرفت بشری را بر پایه‌ی اثبات می‌دانند. اما در مکتب امپریسیسم Empiricism، برپایه‌ی تجربه، دانش شکل می‌گیرد و معرفت بشری نمی‌تواند از مرزهای تجربه‌ی حسی فراتر رود.

رسیونالیسم Rationalism

ایدئولوژی رسیونالیسم یا خِرَدگراییِ شمارش‌گر، مکتبی است که اصالت را به خِرَد می‌دهند که با تکیه بر اصول منطقی در اندیشه، رفتار و گفتار به کار گرفته می‌شود. رسیونالیسم توسط دکارت در فرانسه، مال برانش و اسپینوزا، آن را پایه‌گذاری کردند. به غلط در بین دانشگاهیان و کتب متعدد، رسیونالیسم را به عقل‌گرایی ترجمه کردند در حالی‌که معادل خردگرایی است. 

سکولاریسم Secularism

ایدوئولوژی سکولاریسم، مکتبی است که حضور الله را در ابعاد مختلف زندگی بشر نظیر سیاست، اقتصاد، فرهنگ، اجتماع، دفاعی-امنیتی، علم، آموزش و پرورش، حکومت، اخلاق، و غیره را غائب و به مرور زمان نفی و حذف می‌کند. 

لیبرالیسم Liberalism

اروپاییان و آمریکایی‌ها از واژه‌ی لیبرالیسم تعریف واحدی دارند که در مقابل سوسیالیسم یا چپ که دخالت شدید دولت در امور اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه را معتقد است، به کار می‌رود.